Η πρώτη Κυριακή των Νηστειών είναι γνωστή ως Κυριακή της Ορθοδοξίας.  Την ημέρα αυτή ορίστηκε από τους Πατέρες της Εκκλησίας να γιορτάζεται η αναστήλωση των ιερών εικόνων, που έγινε με πρωτοβουλία της αυτοκράτειρας αγίας Θεοδώρας, το έτος 843.  Το γεγονός αυτό, που σήμανε και το τέλος της περιόδου της εικονομαχίας, χαιρετίστηκε ως νίκη της Ορθοδοξίας επί όλων των αιρέσεων αφού, όπως είναι γνωστό, με την τιμή των αγίων εικόνων δηλώνεται η αφοσίωσή μας στις βασικές αλήθειες της πίστης μας, που κατά καιρούς διαστρεβλώθηκαν από τους ποικιλώνυμους αιρετικούς.

            Η περίοδος του εκκλησιαστικού έτους, μέσα στην οποία περιλαμβάνεται και η Κυριακή της Ορθοδοξίας, το Τριώδιο δηλαδή και ειδικότερα η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, χαρακτηρίζεται ως περίοδος πνευματικού αγώνα, μετάνοιας, προσευχής, νηστείας και γενικά προετοιμασίας για τον εορτασμό του Πάσχα.  Δεν είναι όμως δυνατό να νοηθεί πνευματική προσπάθεια και πολύ περισσότερο απόκτηση αρετών, χωρίς τη βασική προϋπόθεση της ορθόδοξης πίστης, από την οποία ξεκινούν και νοηματοδοτούνται τα πάντα.  Είναι γι΄ αυτόν τον λόγο που η πρώτη Κυριακή των Νηστειών αφιερώθηκε στην Ορθοδοξία.

              Μιλώντας για την πίστη δεν είναι σίγουρο ότι όλοι και πάντα εννοούμε το ίδιο πράγμα, ούτε και ότι γνωρίζουμε την πνευματική έννοια της λέξης. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε ό,τι σε μια κοινωνία, που όλοι ισχυρίζονται ότι πιστεύουν στον Θεό, τα ήθη, οι συμπεριφορές, ακόμη και οι λατρευτικές συνήθειες των ανθρώπων διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους.  Αναμφισβήτητα, δεν ευθύνεται ο Θεός γι΄ αυτήν την κατάσταση, αλλά ο τρόπος, με τον οποίο ο καθένας προσεγγίζει την αλήθεια που αποκάλυψε σ΄ εμάς ο Χριστός.

            Ο σαφέστερος ορισμός της Αγίας Γραφής για την πίστη βρίσκεται στην προς Εβραίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου, όπου η πίστη ορίζεται ως «ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων», πεποίθηση δηλαδή και βεβαιότητα ότι, αυτά που υποσχέθηκε ο Θεός και αναμένουμε στη μέλλουσα ζωή, ήδη υπάρχουν και γίνονται αντιληπτά από εκείνους που έχουν ακλόνητη εμπιστοσύνη στον Κύριο.  Αναφορές, όμως, στην πίστη υπάρχουν σε πάρα πολλά σημεία της Αγίας Γραφής, όπως και στην ευαγγελική περικοπή αυτής της Κυριακής.

            Λίγο καιρό μετά τη βάπτιση και την επίσημη εμφάνισή Του ως Μεσσία, ο Ιησούς αρχίζει να περιοδεύει στη γη της Παλαιστίνης.  Τότε είναι που επιλέγει και προσκαλεί στο έργο της σωτηρίας τους δώδεκα μαθητές Του.  Η ανταπόκριση των μαθητών σ΄ αυτό το κάλεσμα, κάτω από τις συνθήκες που έγινε, είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα της πίστης, που θέλει από εμάς ο Θεός και μας καλεί σήμερα η Εκκλησία να μιμηθούμε.

            Σε μια περιοδεία Του στη Γαλιλαία ο Ιησούς συναντά τον Φίλιππο, ένα χωρικό και ψαρά από τη Βηθσαϊδά.  Δεν του αναπτύσσει βαθιά θεολογικά ζητήματα, ούτε και του αναλύει τον λόγο για τον οποίο ήρθε στον κόσμο.  Απλά του λέει «ακολούθει μοι».  Κι εκείνος ακολουθεί.  Μια ψυχή γεμάτη πίστη, όπως εκείνη του Φίλιππου, είναι σε θέση να διακρίνει ανάμεσα στην πρόσκληση ενός άγνωστου περαστικού και στην αποκάλυψη του Θεού, που είναι η ίδια η παρουσία του Υιού Του στη γη.  Ας μη μας διαφεύγει άλλωστε πως ο Θεός υπάρχει πάντα και ήταν γνωστός στην Παλαιά Διαθήκη, μέσω των Προφητών και των άλλων αγίων.  Όσοι είχαν πραγματική πίστη, περίμεναν αυτή την ώρα της έλευσης του Κυρίου.  Κι όταν πραγματοποιήθηκε, άνθρωποι όπως ο Πρόδρομος, ο πρεσβύτης Συμεών, οι Απόστολοι, έγιναν διάκονοι Αυτού που αναμενόταν και ήρθε να σώσει τον κόσμο.

            Η πίστη του Φίλιππου, η πίστη κάθε Χριστιανού, δεν είναι απλή τοποθέτηση της στιγμής και αόριστη αποδοχή κάποιας ιδέας.  Αντίθετα, είναι συγκεκριμένη και έχει αρχή, κέντρο και τέλος το πρόσωπο του Ιησού Χριστού.  Ο μαθητής από τη Βηθσαϊδά δηλώνει σαφέστατα στον φίλο του τον Ναθαναήλ: «Βρήκαμε Αυτόν, για τον οποίον έγραψε ο Μωυσής και οι Προφήτες.  Και δεν είναι άλλος από τον Ιησού, που από όλους θεωρείται γιος του Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ».  Με απλότητα, δηλαδή, ομολογεί τη θεότητα και την ανθρώπινη φύση του Κυρίου και είναι απόλυτα πεπεισμένος πως Αυτός, που του είπε να τον ακολουθήσει, είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας.  Γι΄ αυτό και καλεί τον φίλο του, που φαίνεται επιφυλακτικός, να έρθει για να αποκτήσει κι εκείνος προσωπική εμπειρία της παρουσίας του ενανθρωπήσαντος Θεού.

            Αναφέραμε προηγουμένως τον ορισμό του Αποστόλου Παύλου για την πίστη. Η αναφορά του στα «ελπιζόμενα» και μη «βλεπόμενα», που ωστόσο βιώνονται ως ήδη πραγματικά και υπάρχοντα από τους πιστούς, είναι η πίστη των απ΄ αιώνος Αγίων της Εκκλησίας, όπως ομολογείται στο Συνοδικό της Ορθοδοξίας, που διαβάζεται σήμερα στους ιερούς μας ναούς. Για όσους πιστεύουν, και κατανοούν τη σημασία της λέξης, ο Κύριος υπόσχεται συνεχείς αποκαλύψεις, μέχρι τη στιγμή που θα δουν τον ουρανό ανοικτό και τον υιό του ανθρώπου, με όλη τη δόξα και τη λαμπρότητά του, να δορυφορείται από τους αγίους του Αγγέλους, στην ουράνια και αιώνια εκείνη τελετουργία, της οποίας όλοι επιθυμούμε να γίνουμε κοινωνοί.                                                                                                                                                              

Δρ. Φαίδων Παπαδόπουλος, Θεολόγος