«Απαρνησάσθω εαυτόν»

            Βαρύς ο λόγος του σημερινού ευαγγελίου. Ηχεί στα αυτιά των πιστών σαν μια εξωκοσμική κλήση που τους καλεί να απαρνηθούν την ανθρώπινη φύση τους. Όμως δεν είναι έτσι ακριβώς.  Απάρνηση του εαυτού σημαίνει την απάρνηση του κακού εαυτού μας.Εγκατάλειψη των παθών, των αδυναμιών, απομάκρυνση από την αμαρτία. Με αυτό το πνεύμα η απαίτηση αυτή του Κυρίου δεν μπορεί να χαρακτηριστεί καθόλου σαν απάνθρωπη ή υπεράνθρωπη. 

            Γιατί «απάρνηση εαυτού» , σύμφωνα με το πνεύμα της χριστιανικής διδασκαλίας, σημαίνει οπωσδήποτε απάρνηση του κακού εαυτού μας. Εγκατάλειψη των παθών, των αδυναμιών, απομάκρυνση από την αμαρτία.

            Μ’ αυτό το πνεύμα, η απαίτηση αυτή του Κυρίου δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί καθόλου σαν απάνθρωπη ή υπεράνθρωπη.

             Σε δεύτερο στάδιο όμως, η εντολή «απαρνησάσθω εαυτόν» μπορεί να προχωρήσει πάρα πέρα. Γιατί ο Χριστός δεν ήλθε στη γη για να διατηρήσει τις μικρές πνευματικές διαστάσεις του ανθρώπου μετά την απαλλαγή του από την αμαρτία. Ήρθε να του θυμίσει την θεϊκή του καταγωγή, να του ανοίξει διάπλατα όλους τους πνευματικούς ορίζοντες και να τον καλέσει να γίνει κατά χάρη Θεός. 

            Με αυτό το πνεύμα η εντολή του Κυρίου στοχεύει σε κάτι βαθύτερο και πιο ριζικό. Στοχεύει στην απάρνηση όχι τόσο των υλικών αγαθών, του πλούτου, της δόξας και των τιμών, όσο του  ίδιου του «εγώ» μας. Πάνω απ’όλα θα πρέπει να τοποθετήσει το θέλημα, την επιθυμία και τη λογική του Χριστού. Τότε θα μπορεί να λέγει με τον ουρανοφάντορα Παύλο «ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δ’ εν εμοί Χριστός» (Γαλ. 2, 20).

 « Άρατω τον σταυρόν αυτού »

             «Σταυρός», λοιπόν, μπορεί να ναι οι δυσκολίες, τα εμπόδια που παρεμβάλλονται στην πορεία του πιστού, άλλοτε για να τον  δοκιμάσουν και άλλοτε για να τον απογοητεύσουν. Μπορεί να ναι, όμως και οι αρρώστιες ή και ο θάνατος που τον χτυπούν, όπως οι άνεμοι και οι καταιγίδες και οι κεραυνοί ξεσπούν σε ένα δέντρο, σαν να θέλουν να το ξεριζώσουν. Κι όμως, οι άνεμοι κοπάζουν, τα νέφη διαλύονται και ο ήλιος προβάλλει ξανά απαλός και γαλήνιος, σαν το πατρικό χαμόγελο του  Θεού, στον δοκιμαζόμενο  άνθρωπο.

            Μιλώντας για το σταυρό» , που πρέπει να σηκώσει καθένας μας, πριν Τον ακολουθήσομε, προσθέτει ο Κύριος την κτητική αντωνυμία «αυτού». «Τον σταυρόν αυτού»λέγει. Το δικό του σταυρό, δηλαδή. Αυτό σημαίνει πώς για τον καθένα μας υπάρχει κάποιος ξεχωριστός «σταυρός», διαφορετικός από τους άλλους. Μπορεί να ναι βαρύτερος, αλλά μπορεί και ελαφρότερος από τους άλλους. Εμείς μόνο αυτόν, το δικό μας, καλούμαστε να σηκώσουμε. Και ο «σταυρός» αυτός, δηλ. οι δυσκολίες και δοκιμασίες που θ’ αντιμετωπίσομε ή αντιμετωπίζομε κιόλας, είναι γνωστές στον Κύριο. 

            Δεν έχουμε το δικαίωμα ν’ αρνηθούμε ή να προσπαθήσουμε ν’ αποφύγουμε το «σταυρό»μας, όσο βαρύς κι αν μας  φαίνεται. Άλλωστε, η εντολή του Κυρίου είναι σαφέστατη: «Αν θέλουμε να τον ακολουθήσουμε, αν είμαστε  αποφασισμένοι να παραμείνουμε κοντά Του, πρέπει πρώτα να σηκώσουμε το σταυρό μας» (Μαρκ. 8, 34).

            Είναι αλήθεια, όμως, ότι πολλές φορές οι δυσκολίες μας φαίνονται βουνό, τα εμπόδια αξεπέραστα και οι δυνάμεις μας λιγοστές, σχεδόν ανύπαρκτες. Τότε τα γόνατα λυγίζουν, οι ώμοι κυρτώνουν και η ψυχή, νοιώθοντας μοναξιά και εγκατάλειψη, ασφυχτιά, πνίγεται και κινδυνεύει να βυθιστεί στην απελπισία…

             Όμως όχι! Ποτέ απελπισία για τον πιστό! Γιατί όσο μαύρα και σκοτεινά κι αν είναι τα σύννεφα, που σκεπάζουν τον ουρανό της ζωής μας, αυτό σημαίνει πώς ο ήλιος θα ανατείλει λαμπρότερος από πρώτα. 

            Έτσι συμβαίνει και στη ζωή μας. Όταν μας έρχονται μαύρες μέρες και οι συμφορές απανωτές απειλούν να συντρίψουν την ασθενική μας ύπαρξη, χρειάζεται να θυμούμαστε πώς δεν είμαστε μόνοι και αβοήθητοι. Οι ελπίδες για μας δεν εξέλιπαν. Γιατί πίσω μας βρίσκεται, χωρίς να φαίνεται, σαν ακαταμάχητος δορυφόρος μας, ο ίδιος ο Χριστός. Βλέπει τις δυσκολίες μας. Παρακολουθεί τους αγώνες μας κι είναι έτοιμος να παρέμβει αποφασιστικά όταν κρίνει πώς έφτασε η κατάλληλη στιγμή.

            Θάρρος, λοιπόν, πονεμένοι αδελφοί. Γιατί Εκείνος που επέτρεψε τη δοκιμασία, είναι έτοιμος να δώσει και τη δύναμη και το κουράγιο να τη ξεπεράσουμε. 

«Ακολουθείτω μοι»

             Ο Κύριος προχωρεί μπροστά, ανοίγει το δρόμο και μας καλεί να τον ακολουθήσουμε. Με το σταυρό του ο Χριστός χάραξε το σωτήριο δρόμο. Ένα δρόμο στενό, ανηφορικό και δύσβατο. Δρόμο ματοβαμμένο. Στη διαδρομή μπορεί να υποστούμε κόπους και πόνους, μπορεί να φθάνομε σε βογγητά και σε δάκρυα καμμιά φορά. Όμως θάρρος! Εκεί μπροστά μας προπορεύεται ο Χριστός. Καθώς προχωρεί Τον ακούμε να μας παρηγορεί και να μας ενθαρρύνει με τα λόγια Του: «… ὀποιος θέλει να σώσει τη ζωή του, θα τη χάσει και εξαιτίας του ευαγγελίου, αυτός θα τη σώσει» (Μαρκ. 8,35).

            Είναι κι αυτός πληγωμένος και ταλαιπωρημένος περισσότερο από εμάς. Γιατί στους ώμους Του δεν σηκώνει έναν, αλλά αναρίθμητους σταυρούς . Τους σταυρούς όλου του κόσμου, του καθενός από εμάς. Και μας δείχνει την ανηφορική πορεία που πρέπει να ακολουθούμε: «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι». 

                                                                                         Αλέξανδρος Ταπάκης 

                                                                                                  Θεολόγος