«Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου … καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν».
Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή, αγαπητοί χριστιανοί, είδαμε να πλησιάζει τον Κύριό μας ένα νομικός, ένας δηλαδή που γνώριζε το Νόμο του Μωυσή. Ο νομικός ρώτησε το Χριστό, τι έπρεπε να κάνει για να κληρονομήσει την αιώνια ζωή. Ο Κύριός μας του απαντά, ρωτώντας εκείνον τι νομίζει ότι καθιστά κάποιον κληρονόμο της αιώνιας ζωής. «Εσύ ξέρεις τον Νόμο, μελετάς τις Γραφές. Τί διαβάζεις λοιπόν;» Ο νομικός απαντά στο Χριστό ότι την αιώνια ζωή με βάση τον Νόμο του Μωυσή, θα κληρονομήσει ο άνθρωπος που θα αγαπήσει το Θεό με όλη την καρδιά του, και τον πλησίον του, όπως αγαπά τον εαυτό του.
«Σωστά απάντησες», του λέει τότε ο Κύριος. «Αυτό να κάνεις και συ και θα κληρονομήσεις την αιώνια ζωή». Όμως ο Νομικός βρέθηκε να είναι εκτεθειμένος. Αφού ήξερε την απάντηση, γιατί ρώτησε; Για να δικαιολογήσει λοιπόν τον εαυτό του, ξαναρωτά, τάχα για διευκρίνιση: «Και ποιος είναι ο πλησίον μου για να τον αγαπώ σαν τον εαυτό μου;» Τότε ο Χριστός βρήκε την ευκαιρία να πει την παραβολή του Καλού Σαμαρείτη. Με αυτή την Παραβολή, μας εξήγησε ποιος είναι ο πλησίον μας και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της αγάπης, που πρέπει να δείχνουμε προς αυτόν.
Λέει η παραβολή, ότι κάποιος άνθρωπος κατέβαινε από τα Ιεροσόλυμα στην Ιεριχώ. Στο δρόμο έπεσε σε ληστές. Τον τραυμάτισαν και τον άφησαν μισοπεθαμένο. Σε λίγο πέρασε από το μέρος εκείνο ένας ιερέας. Είδε τον τραυματία αλλά έφυγε γρήγορα, φοβούμενος προφανώς τους ληστές. Την ίδια συμπεριφορά επέδειξε και ένας λευίτης, άνθρωπος δηλαδή που υπηρετούσε στο Ναό. Πέρασε, είδε τον κακοποιημένο άνθρωπο και ‘αντιπαρήλθε’, τον προσπέρασε και αυτός σκεπτόμενος τον κίνδυνο που και ο ίδιος διέτρεχε.
Σε λίγο έτυχε να περνά ένας Σαμαρείτης. Ένας δηλαδή άνθρωπος που δεν είχε φιλικές σχέσεις με τους Ιουδαίους. Αυτός είδε τον μισοπεθαμένο και τον ‘εσπλαγχνίσθη’. Τον έβαλε στα σπλάγχνα του. Τον συμπόνεσε. Σκέφθηκε ότι θα μπορούσε στη θέση εκείνου να βρισκόταν ο ίδιος. Χωρίς να χάσει καιρό άρχισε να τον περιποιείται. Του έπλυνε με κρασί τις πληγές για να τις απολυμάνει, και με λάδι στη συνέχεια τις μαλάκωσε. Τα είδη αυτά προφανώς τα είχε για τη δική του συντήρηση. Στη συνέχεια έδεσε τις πληγές, ίσως σκίζοντας κομμάτι από τα ρούχα του.
Δεν σταματά όμως εδώ η περιποίηση. Έπρεπε να κάνει όλα όσα χρειάζονταν για τον αναγκεμένο συνάνθρωπο. Τον ανεβάζει με προσοχή στο ζώο του και αυτός περπατητός τον οδήγησε σε ένα πανδοχείο. Δεν τέλειωσε ούτε με αυτό. Έμεινε κοντά του όλο το βράδυ και την άλλη μέρα φεύγοντας έβαλε το χέρι στη τσέπη, έδωσε χρήματα στον πανδοχέα με την εντολή να τα χρησιμοποιήσει για τον άρρωστο και αν ξοδέψει παραπάνω, στην επιστροφή του θα τον αποζημίωνε. Άρα είχε σκοπό να γυρίσει για να δει πως εξελίχθηκε η κατάσταση της υγείας του.
Εδώ τελειώνει η παραβολή του Χριστού μας. Ρωτά τώρα το νομικό: «Ποιός νομίζεις ότι αποδείχθηκε ‘πλησίον’ σ’ αυτόν που έπεσε στους ληστές;» Εκείνος απάντησε: «Μα εκείνος φυσικά που τον λυπήθηκε και τον περιποιήθηκε». «Πήγαινε», του λέει ο Χριστός, «να κάνεις και συ το ίδιο». Αυτό εννοείται ότι λέει και στο καθένα από μας ο Κύριος: «Πήγαινε να κάνεις και συ το ίδιο».
Μέσα σ’ αυτή την απλή ιστορία, αδελφοί μου, χωρίς δύσκολες διατυπώσεις, ο Θεάνθρωπος, μας έδωσε όλα τα χαρακτηριστικά της χριστιανικής αγάπης, δηλαδή της πραγματικής και γνήσιας αγάπης. Πρώτο χαρακτηριστικό της αγάπης που πρέπει να έχει ένας χριστιανός, είναι η καθολικότητα. Καθολική αγάπη σημαίνει ότι απευθύνεται σε όλους και σε όλα. Είναι η αντανάκλαση προς τα έξω της Αγάπης το Θεού που ευεργετεί τους πάντες χωρίς διακρίσεις. Ένας καθρέφτης αντανακλά, αν είναι καθαρός, τις ακτίνες του ήλιου. Το ίδιο και ο χριστιανός. Αγαπά το Θεό, άρα δέχεται την δική Του Αγάπη. Δεν μπορεί παρά να την ανταποδίδει προς κάθε κατεύθυνση ακόμη και προς την άψυχη φύση. Διακρίσεις στην αγάπη απλά δείχνουν ότι δεν είναι γνήσια αγάπη.
Δεύτερο χαρακτηριστικό της αγάπης του Χριστού είναι η θυσία. Ο Σαμαρείτης θυσίασε χρόνο, έχασε μεροκάματα, έμεινε μαζί του όλο το βράδυ, κουράστηκε, έδωσε χρήματα, θυσίασε το φαγητό και τα ρούχα του. Αν η αγάπη δεν είναι θυσιαστική απλά δεν είναι αγάπη αλλά ίσως ένα εγωιστικό συναίσθημα.
Τρίτο χαρακτηριστικό της Αγάπης είναι η επικινδυνότητα. Έχει ρίσκο. Ο Σαμαρείτης κινδύνεψε από τους ληστές. Δεν διακινδύνεψε άσκοπα και παράλογα τη ζωή του, αλλά προκειμένου να σώσει τη ζωή του άλλου ανθρώπου, δεν υπολόγισε τη δική του ασφάλεια. Σαν τους χριστιανούς της Αλεξάνδρειας που σε κάποια επιδημία τον 3ο αιώνα, περιποιόντουσαν τους ασθενείς ειδωλολάτρες που εγκατέλειπαν οι δικοί τους. Πολλοί από τους χριστιανούς αρρώστησαν και πέθαναν και είναι μάρτυρες για την Εκκλησία.
Τέταρτο χαρακτηριστικό της Αγάπης είναι ότι επικεντρώνεται στο καλό του άλλου, του συγκεκριμένου άλλου και όχι γενικά και αόριστα ‘των άλλων’. Επικεντρώνεται στην πραγματική ανάγκη του άλλου που είναι την κάθε στιγμή δίπλα μου. Η αγάπη είναι δράση. Δεν είναι η αγάπη μόνο ένα συναίσθημα. Δεν εκδηλώνεται μόνο με λόγια. Κυρίως εκδηλώνεται με πράξεις. Ανταποκρίνομαι στην ανάγκη που έχει ο άλλος. Ο οποιοσδήποτε άλλος έχει την οποιανδήποτε ανάγκη. Υλική ή ψυχική. Λέω ‘καλημέρα’ στον άλλο γιατί έτσι ανταποκρίνομαι στην ανάγκη που έχουμε όλοι για αναγνώριση, αποδοχή και σεβασμό. Με την όλη μου στάση απέναντί του προσπαθώ να αναπαύσω τον συνάνθρωπο, να του δώσω χαρά, να του δώσω ένα στήριγμα. Προσπαθώ με κάθε θυσία να μην λυπήσω κανένα άνθρωπο, είτε αυτός είναι φίλος, συγγενής, είτε είναι άγνωστος, ξένος ή διαφορετικός, είτε είναι ακόμη και εχθρός μου.
Σταυρός είναι η χριστιανική Αγάπη. Όπως ο Σταυρός έχει μια κατακόρυφη γραμμή και μια οριζόντια, έτσι και η Αγάπη. Εκτείνεται κατακόρυφα στο Θεό και οριζόντια στους ανθρώπους. Με τρόπο έμπρακτο, επικίνδυνο, θυσιαστικό και καθολικό. Όπως η αγάπη που επέδειξε ο Καλός Σαμαρείτης στην παραβολή του Κυρίου μας που σήμερα ακούσαμε.
Εύχομαι με αφορμή το σημερινό Ευαγγέλιο, να αρχίσουμε όλοι την προσπάθεια να αγαπήσουμε πρώτα και κύρια το Δημιουργό και Σωτήρα μας και αφού νοιώσουμε την Αγάπη Του να την εκπέμπουμε γύρω μας, σε όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους και σε όλα τα δημιουργήματα. Με τη σιωπηλή προσευχή μας αλλά και με κάθε ενέργεια ευεργετική. Αφού αφήσουμε την καρδιά μας να ζεσταθεί από την κατακόρυφη διάσταση της θεϊκής Αγάπης να ζεστάνουμε με αυτήν οριζόντια τους αδελφούς μας. Αμήν!
Χρυσόστομος Παπαδόπουλος