Ἡ Κυριακὴ τοῦ Παραλύτου ἐγκαινιάζει μιὰ περίοδο τριῶν περικοπῶν ἀπὸ τὸ ἱερὸν εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννη ποὺ σχετίζονται μὲ τὸ νερό, ἀπὸ τὶς ὁποῖες οἱ δύο ἀφοροῦν θαύματα (Παράλυτος καὶ Τυφλός), καὶ ἡ τρίτη τὴν προσφορὰ τοῦ «ζῶντος ὕδατος» ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ στὴν Σαμαρείτιδα. Ὡς ἐκ τούτου καὶ τὰ τρία συνδέονται ἄμεσα μὲ τὸν τύπο τῆς κολυμβήθρας μέσα ἀπὸ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος καθαρίζεται ἀπὸ τὴν παράλυση καὶ πνευματικὴ τύφλωση γιὰ νὰ ζήσει μιὰ νέα ἐν Χριστῷ ζωή, ἀναγεννημένος καὶ ἐνδεδυμένος τὴν παλαιὰν στολήν.

Τὸ ἐπεισόδιο τῆς θεραπείας τοῦ Παραλυτικοῦ συμβαίνει στὴν περίφημη προβατικὴ κολυμβήθρα, ποὺ εἶχε τὴν ἐπίσημη ὀνομασία Βηθεσδά, λέξη ποὺ σημαίνει «οἶκος ἐλέους ἤ τοῦ ποταμοῦ». Τὸ νερὸ τῆς τεράστιας σὲ ἔκταση δεξαμενῆς ὕδρευσης γιὰ τὴν Ἱερουσαλήμ, προερχόταν ἀπὸ ὑπόγειες πηγές, γι’ αὐτὸ καὶ κατὰ τὴν ἑβραϊκὴ παράδοση εἶχε θεραπευτικὲς ἱκανότητες. Οἱ Ἰουδαίοι πίστευαν ὅτι, μία φορὰ τὸ χρόνο ἄγγελος Κυρίου ἀνατάρασσε τὰ νερὰ τῆς δεξαμένης καὶ ὁ πρῶτος ποὺ κατάφερνε νὰ μπεῖ μέσα θεραπευόταν ἀπὸ ὅποια ἀσθένεια καὶ νὰ εἶχε – γι’ αὐτὸ κάτω ἀπὸ τὶς στοές της μαζευόταν πλῆθος ἀσθενῶν, πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ὁποίους παρέμεναν ἐκεῖ γιὰ χρόνια μὲ τὴν ἐλπίδα τῆς θεραπείας. Ταυτόχρονα, ἐπειδὴ βρισκόταν κοντὰ στὴν ἀγορὰ ζώων τῆς πόλης, οἱ Ἰουδαίοι ἔπλεναν στὰ νερά της τὰ ἀρνιὰ ποὺ προορίζονταν γιὰ θυσία, γι’ αὐτὸ καὶ ἦταν γνωστὴ καὶ ὡς προβατική.

Γιὰ τοὺς πιὸ πάνω λόγους ἡ συγκεκριμένη δεξαμενὴ ἀποτελοῦσε πολυσύχναστο τόπο, γι’ αὐτὸ καὶ δὲν ἐκπλήττει ἡ παρουσία σ’ αὐτὴν τοῦ Ἰησοῦ. Ὅμως, ἡ συγκεκριμένη παρουσία ἐξυπηρετεῖ καὶ ἄλλο ἕνα σκοπό – τὴν προσφορὰ θεραπείας στὸν παράλυτο γιὰ τὸν ὁποῖον ὁ ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος διαπιστώνει πώς, τὰ τριανταοκτὼ χρόνια ποὺ εἶχε περάσει σ’ ἐκεῖνο τὸν τόπο ἦταν, πράγματι, πολλά. Αὐτὸ ποὺ ξαφνιάζει δὲν εἶναι τόσο ἡ ἐρώτηση τοῦ Ἰησοῦ στὸν ἀσθενή, «θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;», ποὺ μπορεῖ μὲν νὰ εἶναι προφανής, ὅμως ἀφορᾶ στὴν διέγερση τῆς πίστης τοῦ συγκεκριμένου προσώπου. Συγκλονιστικὴ εἶναι ἡ ἀπάντηση τοῦ παράλυτου, «Κύριε, ἄνθρωπον οὔκ ἔχω». Μέσα σ’ ἕνα τόσο πολυσύχναστο τόπο, τὸ παράπονο ἠχεῖ ὡς ἕνα κατηγορητήριο τῆς ἀνθρώπινης μεταπτωτικῆς κατάστασης ὅπου, ὁ καθένας ἀσχολεῖται μὲ τὰ δικά του, ἀκόμα κι’ αὐτοὶ ποὺ ἐνδιαφέρονται γιὰ τοὺς ἄλλους, ἐπικεντρώνονται, κυρίως, στοὺς δικούς τους ἀνθρώπους γι’ αὐτὸ καί, «ἐν ᾧ δὲ ἔρχομαι ἐγώ, ἄλλος πρὸ ἐμοῦ καταβαίνει» – καθὼς ἐγὼ προσπαθῶ νὰ πλησιάσω μόνος μου, πάντα κάποιος ἄλλος μὲ προλαβαίνει.

Μετὰ ἀπὸ αὐτὴ τὴ δήλωση ὁ Θεάνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ μείνει ἀσυγκίνητος καὶ παρέχει ἄμεσα τὴ θεραπεία καὶ σ’ ἐκεῖνο τὸν ἄνθρωπο. Μιὰ θεραπεία, ἕνα θαῦμα πρωτάκουστο γιὰ τὴν κάθε ἐποχή, ἀφοῦ ὄχι μόνο ἐπανέρχεται ἡ αἴσθηση καὶ ἡ κίνηση, ἀλλὰ καὶ γιατὶ μετὰ ἀπὸ τριαντα-οκτὼ χρόνια ἀκινησίας μποροῦσε νὰ σηκώσει καὶ τὸ βάρος τοῦ κρεβατιοῦ του καὶ νὰ τὸ κουβαλήσει μέχρι τὸ σπίτι του. Ἐκεῖνος ποὺ γιὰ τόσα χρόνια ζοῦσε πάνω σὲ ἕνα ξυλοκρέβατο περιμένωντας τὸ θάνατό του, ζεῖ ξανὰ καὶ ὄχι μόνον: σ’ ἕνα ἐχθρικὸ περιβάλλον, ἔχει τὸ σθένος νὰ ὀμολογήσει «ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ ποιήσας αὐτὸν ὑγιῆ».

Πλῆθος τὰ μηνύματα καὶ ἀπὸ αὐτὴ τὴν περικοπή, ἐμεῖς ὅμως θὰ ἀσχοληθοῦμε σήμερα μὲ τὴ σημασία τῆς κολυμβήθρας, μέσα ἀπὸ τὴν ὁποία καὶ ἐμεῖς, ὡς βαπτισμένοι εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἀναγεννηθήκαμε μιὰ εὐλογημένη μέρα. Ἡ Βηθεσδὰ ἐκείνη, ὅσο θαυματουργὴ καὶ νἄταν, μποροῦσε νὰ ἱκανοποιήσει ἕνα μόνο ἄνθρωπο, μὲ ἀγγελική (κατὰ τὴν παράδοση) ἐπέμβαση καὶ πρόσφερε σωματικὴ καὶ πρόσκαιρη θεραπεία. Ἡ θεραπεία ποὺ παρέχει ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἀπευθύνεται σὲ ὅσους τολμοῦν νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν, γίνεται ἄμεσα καὶ χωρὶς τὴν ἀγγελικὴ παρέμβαση, καὶ ἀφορᾶ, κυρίως, τὴν πνευματικὴ καὶ αἰώνια ὑγεία. Τὸ νερὸ τῆς κολυμβήθρας καθαρίζει τὸν παλαιὸν ἄνθρωπο καὶ γι’ αὐτὸ μὲ τὸ Βάπτισμα ὁ Χριστιανὸς ταυτίζεται μὲ τὴ ζωή, τὸ θάνατο καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ὡς ἐκ τούτου, τὸ πιὸ βασικὸ στοιχεῖο τῆς βάπτισης εἶναι ἡ κατάδυση στὸ νερὸ, μιὰ πλέον κατάλληλη συμβολικὴ πράξη, ποὺ παραπέμπει στὸν καθαρισμὸ τῆς ἀνθρώπινης κακίας ποὺ ἔγινε μὲ τὸν ὑδάτινο κατακλυσμὸ, ἐπὶ Νῶε.

           Στὴν ὀρθόδοξη τελετουργικὴ πράξη, τὸ Βάπτισμα συνδέεται ἄμεσα μὲ τὸ Χρῖσμα, τὴν χορηγία δηλαδὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸν ἀναγεννημένο ἄνθρωπο, γιὰ νὰ μπορέσει στὴ συνέχεια νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Χριστὸ διὰ τῆς Εὐχαριστίας. Μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο ὁ ἄνθρωπος ξεφεύγει ἀπὸ τὰ τετριμμένα, τὰ συνηθισμένα καὶ χωρὶς σπουδαιότητα, καὶ ξεκινᾶ τὸ δρόμο γιὰ νὰ πραγματοποιήσει τὴ θεία πρόσκληση «ἔσεσθε ἅγιοι, ὅτι ἅγιός εἰμι ἐγὼ Κύριος». Καὶ ὅπως ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος «ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν», ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νὰ προσεγγίσει τὸν πλησίον του, τὸν συνάνθρωπό του καὶ νὰ τὸν διακονήσει στὶς δυσκολίες του. Μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο θὰ μετατραπεῖ ὁ καθένας σὲ «εὐλογημένον τοῦ πατρὸς» καὶ κανένας πλέον δὲ θὰ μπορεῖ νὰ ἐκφράσει τὸ παράπονο «ἄνθρωπον οὐκ ἔχω».

           Ὥσπου ζοῦμε σὲ πολύβουες καὶ πολυπρόσωπες ἀστικὲς κοινωνίες, ὅμως, δὲν ξέρουμε οὔτε τὸν πιὸ κοντινὸ γείτονά μας, ἀποτυγχάνουμε σ’ αὐτὸ τὸ στόχο μας. Ὥσπου δὲν χαιρετοῦμε τὸν συνάνθρωπό μας ἀλλὰ χανόμαστε μέσα στὸ μικρόκοσμό μας μὲ τὰ προβλήματα καὶ τὶς ἰδιοτέλειές του, χάνουμε τὴν εὐκαιρία νὰ βροῦμε τὴν πραγματικὴ εὐτυχία. Ὁ παράλυτος μετὰ τὴν ἀποθεραπεία του, σήκωσε τὰ λιγοστὰ πράγματά του καὶ γύρισε στὸ σπιτικό του – ἐμεῖς ἄς σηκώσουμε τὸ δικό μας, ἐλάχιστο σταυρό, γιὰ νὰ πορευθοῦμε στὸ δρόμο πρὸς τὸν δικό μας προορισμό, τὴν ἐπάνοδο στὸν Παράδεισο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ στὴν πραγματικὴ ζωὴ ποὺ μόνο τὸ φῶς τῆς Ἀνάστασης μπορεῖ νὰ προσφέρει. Ὁ Ἀναστημένος Χριστὸς προσεγγίζει τὸν καθένα μας, σ’ ἐμᾶς ἀπομένει νὰ τὸν δεχθοῦμε ὡς τὴ μόνη σωτηρία μας.

Πρωτοπρεσβύτερος Στέφανος Χρυσάνθου