«ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ»

Μια από τις μεγαλύτερες αλήθειες της επίγειας ζωής μας είναι ότι δεν ξέρουμε πότε θα πεθάνουμε, δεν ξέρουμε πότε η ταλαίπωρη ψυχή μας θα εγκαταλείψει το ασθενές σώμα μας. Σήμερα ακούσαμε ότι την ψυχή αυτού του ανόητου πλουσίου την απαιτούσαν οι δαίμονες να την παραλάβουν και όχι οι άγγελοι, όπως όλοι θα θέλαμε.

Τι φοβερό πράγμα! Αυτός ο άνθρωπος σκέφτηκε μόνον τον εαυτό του και τίποτα άλλο. Παρά μόνο πως θα μαζέψει όλα τα προϊόντα του για τον εαυτό του και μετά να πει ««Ψυχή μου, ἔχεις πολλά ἀγαθά γιά χρόνια πολλά. Φάε, πιέ, εὐφραίνου». Πρόλαβε όμως να τα κάνει όλα αυτά; Όχι δεν τα κατάφερε διότι φανταζότανε το μέλλον του χωρίς να σκεφτεί ποτέ το τέλος της ζωής του. ‘Έτσι δεν κάνουμε και εμείς σήμερα πολλές φορές; Αποθηκεύουμε τα πάντα μήπως μας λείψει έστω και το παραμικρό. Λογαριάζουμε πράγματα χωρίς ποτέ να σκεφτούμε αν θα ζούμε την επομένη μέρα. Κάνουμε πράγματα, λέμε βαριά λόγια χωρίς να ξέρουμε αν θα είμαστε εδώ αύριο για να μπορέσουμε να τα διορθώσουμε.

Πολύ γνωστό είναι και το λαϊκό ρητό που συνεχίζουμε να λέμε μέχρι σήμερα «άξιος που θα ζήσει». Άξιος και μόνο είναι αυτός που θα ζήσει αιώνια στην βασιλεία του Θεού.

Στη σημερινή παραβολή έχουμε την τραγική φιγούρα ενός πλουσίου, ο οποίος δεν μπορούσε να αισθανθεί την ανάγκη των συνανθρώπων του και να προσπαθήσει να τους βοηθήσει, αλλά πάντα σκεφτόταν πρώτα τον εαυτό του. Σκεφτόταν μέρα νύχτα τι μπορεί να κάνει για να αποθηκεύσει την μεγάλη σοδιά της χρονιάς. Και σκέφτηκε να γκρεμίσει τις αποθήκες του για να κτίσει μεγαλύτερες έτσι ώστε να χωρέσει την σοδιά, αντί τουλάχιστο να δώσει το περίσσευμα του στους φτωχούς.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος χαρακτηρίζει την πάσης φύσεως ελεημοσύνη ως βασίλισσα των αρετών. Το μεγαλύτερο δημιούργημα του Θεού λέει ο Άγιος είναι ο άνθρωπος, αλλά πολυτιμότερος είναι ο χριστιανός που έχει ελεημοσύνη, και μάλιστα ο χριστιανός που ελεεί με όλη την καρδιά του στα κρυφά και όχι στα φανερά. Δηλαδή χωρίς διατυμπανισμούς και κωδωνοκρουσίες. Η ελεημοσύνη σώζει την ψυχή του ανθρώπου και αυτό είναι αποδεδειγμένο απο πολλές περιπτώσεις αγίων και δικαίων ανθρώπων.

Πρέπει να προσέξουμε ότι στο ευαγγέλιο δεν αναφέρεται καν το όνομά του πλουσίου αλλά είναι γνωστός ως ο «ανόητος πλούσιος». Μ’ αυτό θέλει ο Χριστός να μας δείξει ότι η αμαρτία η οποία καταδικάζεται και φέρνει τον άνθρωπο στη κόλαση είναι η πλεονεξία των πολλών υλικών αγαθών του πλούτου και της σκανδαλιστικής καλοπέρασης. 

Είναι ξεκάθαρο, αδελφοί μου, ότι όσο περισσότερο αποκτούμε υλικά αγαθά τόσο περισσότερο βυθιζόμαστε σε σκέψεις και ανησυχίες πως θα διατηρήσουμε όλα αυτά τα πλούτη και τα αγαθά, πως θα αποκτήσουμε ακόμη περισσότερα. Έτσι όχι μόνο χάνουμε τον ύπνο μας και χρειαζόμαστε χάπια για να κοιμηθούμε, αλλά χάνουμε την ευτυχία μας, χάνουμε τις ωραίες στιγμές της ζωής μας οι οποίες περνούν ανεπιστρεπτί.

Πότε θα αντιληφθούμε άραγε ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από τον Θεό όχι μόνο με σώμα, αλλά και ψυχή; Πότε θα καταλάβουμε ότι η ψυχή μας δε χορταίνει με τα υλικά αγαθά; Η ψυχή ως πνευματική οντότητα ζει και ευτυχεί μόνο με ουράνια, πνευματικά αγαθά. Η αφθονία των υλικών αγαθών, των φαγητών, των διασκεδάσεων δεν μας κάνει ευτυχισμένους. Κι έπειτα στη ζωή υπάρχουν προβλήματα που δεν λύνονται με το χρήμα, αρρώστιες και θλίψεις, πειρασμοί και εντάσεις, οικογενειακά και άλλα προβλήματα που αφαιρούν συχνά κάθε χαρά και ειρήνη. Μη γελιόμαστε, λοιπόν. Ας συνειδητοποιήσουμε ότι τα αγαθά που δίνουν ανάπαυση και ευτυχία προέρχονται από τον ουρανό κι εκεί καταλήγουν. Αυτά να αναζητούμε κι αυτά να επιδιώκουμε.

Ο Μέγας Βασίλειος, ερμηνεύοντας την παραβολή αυτή, λέει. «Όσοι λοιπόν είναι πλεονέκτες, φιλόσαρκοι και κοιλιόδουλοι, ασυμπαθείς και αμετάδοτοι, όσοι φροντίζετε το σώμα σας να περνά καλά και αναπαυτικά, όσοι λέτε και κανονίζετε τα μελλοντικά σας σχέδια, λες και ο μελλοντικός καιρός είναι υπό την εξουσία των ανθρώπων, όσοι δεν φοβάστε το δρεπάνι του αιφνίδιου θανάτου, αλλά και όσοι θέλετε την σωτηρία της ψυχής σας, ανοίξτε καλά τα αυτιά της ψυχής σας και ακούστε την εξήγησή της παραβολής αυτής διότι έχει πολλά ωφέλιμα νοήματα για την σωτηρία του ανθρώπου».

Ας ανοίξουμε λοιπόν τα αυτιά μας και να ακούσουμε ότι όποιος θησαυρίζει για τον εαυτό του δεν πλουτίζει στο Θεό. Όλα όσα και αν αποκτήσουμε σ’ αυτήν την γη δεν θα μπορέσουμε να πάρουμε τίποτα μαζί μας. Στην άλλη ζωή δεν υπάρχει πλούσιος και φτωχός αλλά πλούσια και φτωχή ψυχή.

Να μην ξεχνάμε ποτέ τα λόγια του Ιώβ της Παλαιάς Διαθήκης ότι  «γυμνοί ερχόμαστε πάνω στη γη και γυμνοί θα αναχωρήσουμε».

Αρχιμανδρίτης Θεοτόκης Φαίδωνος