Ὁ Ματθαῖος ξεκινᾶ τὸ εὐαγγέλιό του τονίζοντας στοὺς ὁμοεθνεῖς του, Ἑβραίους, τὴν καταγωγὴ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἐκείνοι θεωροῦσαν σημαντικούς: τὸν γενάρχη τους Ἀβραάμ, καὶ τὸν πιὸ ἔνδοξο βασιλιὰ τῆς ἱστορίας τους, τὸν Δαβίδ. Ὁ Μᾶρκος ἐπιλέγει κάτι ἄλλο ποὺ εἶναι οἰκεῖο στοὺς Ἑβραίους, τὴν ‘’ἀρχή’’, ἐφόσον ἀπὸ αὐτὴν ξεκινᾶ ἡ δημιουργία τοῦ κόσμου.

 Ὡς ἐκ τούτου, καὶ δεδομένης τῆς παρακοῆς καὶ τῆς πτώσης τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν θείαν χάρι, ἦταν ἀναγκαία μία ἐπανεκκίνηση, μιὰ νέα ‘’ἀρχή’’, τέτοια ὅμως ποὺ θὰ ἔδινε στὸν πεπτωκότα ἄνθρωπο σημαντικὴ βοήθεια γιὰ νὰ πετύχει τὴν ἐπάνοδό του στὸν παράδεισο. Αὐτὸ εἶναι τὸ εὐαγγέλιον «Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ τοῦ Θεοῦ», τὰ καλὰ νέα δηλαδὴ τῆς μετατροπῆς τῆς θείας ὑπόσχεσης σὲ πράξη. Ὅπως τὸ βλέπει ὁ ‘’ἠγαπημένος μαθητής’’, εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, «Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ πατρός, πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας.»

Γιὰ νὰ γίνει αὐτὸ ἐφικτό, ἔπρεπε νὰ προετοιμαστεῖ τὸ ἔδαφος. Ἔπρεπε νὰ μεταφερτεῖ ἀπὸ τὰ παλαιὰ στὰ νέα, αὐτὸ ποὺ περιγράφει ὁ Παῦλος ὅταν γράφει στοὺς Κορίνθιους, «τὰ ἀρχαῖα παρῆλθεν, ἰδοὺ γέγονε καινὰ τὰ πάντα.» Τὰ ‘’ἀρχαία’’ εἶναι ἡ ἀποστασία, τὰ ‘’καινὰ’’ ἡ συμπόρευση μὲ τὸν Θεό.

Ἀνάμεσα στοὺς 48 ἀναγνωρισμένους προφῆτες, ξεχωρίζει ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, αὐτὸς ποὺ κλήθηκε νὰ γεφυρώσει τὰ ‘’ἀρχαία’’ μὲ τὰ ‘’καινά’’. Ὁ Πρόδρομος ποὺ εἶναι ὁ προάγγελος, αὐτὸς ποὺ θὰ συστήσει τὸν ἀναμενόμενο Μεσσία στοὺς ἀνθρώπους, ὅπως τὸν περιέγραψε ὁ προφήτης Μαλαχίας. Ὁ Πρόδρομος ποὺ γίνεται ἡ ζωντανὴ «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ» ποὺ προανάγγειλε ὁ προφήτης Ἡσαΐας, μὲ δύο μάλιστα τρόπους: τόσο μὲ τὴν ἀσκητικὴ ζωή του στὴν ἔρημο τῆς Ἰουδαίας, ἀλλὰ καὶ κυρίως γιατὶ ἀποτελεῖ τὴν μοναδικὴ κραυγὴ ποὺ ἀκούουν οἱ ἐρημικὲς ἀπὸ τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ ψυχές, ὅταν τοὺς καλεῖ σὲ «βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν.» Ὅπως ἡ παρατεταμένη ξηρασία ἐπιφέρει σημαντικές, καὶ συνήθως καταστρεπτικὲς ἀλλαγὲς στὴ βιολογικὴ παραγωγικότητα μιᾶς περιοχῆς, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μετατραποῦν ἄλλοτε εὔφορες περιοχὲς σὲ ξηρές, ἔτσι καὶ ἡ ἀπουσία τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ ἐρημοποιεῖ τὴν ἀνθρώπινη ψυχή. Καὶ ὅπως στὸ ἐρημικὸ περιβάλλον ἡ φύση παραμένει διαρκῶς διψασμένη, νὰ καίγεται κάτω ἀπὸ τὸν ἥλιον, καὶ ἀκούγονται μόνο οἱ ἀπειλητικές, ἄγριες φωνὲς τῶν θηρίων ποὺ μπορεῖ νὰ ἐπιβιώσουν ἐκεῖ, ἔτσι καὶ οἱ ἔρημες ἀνθρώπινες ψυχές, ἄδικα προσπαθοῦν νὰ βροῦν προστασία, καὶ εἶναι συνέχεια ὑποχείριες τῶν ὁρέξεων τοῦ διαβόλου «καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ».

Ἀκόμα καὶ στὴν βιβλικὴ περιοχή, εἶχε νὰ ἀκουστεῖ προφητικὴ φωνὴ ἐδῶ καὶ τέσσερις αἰῶνες. Ἡ ἐπιστροφὴ ἀπὸ τὴν Βαβυλώνια Αἰχμαλωσία ἐπέφερε καταλυτικὲς ἀλλαγὲς στὴν κοινωνία τοῦ περιούσιου λαοῦ, ἐφόσον χάθηκαν γιὰ πάντα οἱ θεσμοὶ τῆς βασιλείας καὶ τῆς προφητείας. Πολιτικὰ οἱ Ἰσραηλῖτες θὰ εἶναι πλέον ἔρμαιο στὶς ὀρέξεις τῶν ἑκάστοτε δυνατῶν ἑθνῶν, καὶ θρησκευτικὰ θὰ μετατραποῦν σταδιακὰ στὴν ἄκαρπη συκιά, ποὺ διατηρεῖ μὲν ὁλόχρονα τὰ φύλλα της, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνει ὅτι ἔχει καὶ καρπούς. Οἱ ἄνθρωποι ἔγιναν σκληροί, ἐγωϊστὲς καὶ προσκολλημένοι στὸν τύπο, παρὰ στὴν οὐσία αὐτῶν ποὺ ζητοῦσε ὁ Θεός. Καὶ εἶναι γι’ αὐτὸ ποὺ ἔπρεπε, αὐτὸς ποὺ θὰ γινόταν ὁ προάγγελος τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, νὰ εἶναι διαφορετικός. Ἔπρεπε νὰ εἶναι ντυμένος μὲ τὰ προφητικὰ σύμβολα τῆς τριχιᾶς τοῦ καμήλου καὶ τῆς ζώνης, γιὰ νὰ καλεῖ σὲ μετάνοια, ἔπρεπε ὁ ἴδιος νὰ ἀρκεῖται μὲ ὅτι τοῦ δίνει ἡ φύση ὥστε νὰ ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ συμβουλεύει «ὁ ἔχων δύο χιτῶνας μεταδότω τῷ μὴ ἔχοντι», ἔπρεπε νὰ εἶναι λιτοδίαιτος γιὰ νὰ λέει «ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν.»

«Καὶ ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ Ἰουδαία χώρα καὶ οἱ Ἱεροσολυμῖται», καὶ ἡ ἔρημος γέμισε ἀπὸ κόσμο, καὶ ἡ στεντόρεια φωνὴ τοῦ Ἰωάννη καλοῦσε σὲ μετάνοια καὶ σὲ σωστὴ προετοιμασία τὸν λαόν, καὶ κυρίως ἀνακοίνωνε τὴν ἀμεσότητα τῆς ἐλεύσεως τοῦ Χριστοῦ. Καὶ αὐτὸς παρέμενε ταπεινόφρονας, ἀφοῦ θεωροῦσε τὸν ἐαυτό του ἀνάξιο ἀκόμα καὶ νὰ ἀναλάβει τὴν πιὸ εὐτελὴ δουλειὰ ποὺ μποροῦσε νὰ ἀνατεθεῖ σὲ δοῦλο: νὰ λύει τὰ κορδόνια τῶν παπουτσιῶν τοῦ Κυρίου του! Τί κι’ ἄν μπροστὰ σὲ ἄρχοντες καὶ βασιλεῖς ὁ Ἰωάννης ἦταν ἕνας δυναμικὸς ἐπικριτής; Τί κι’ ἄν ὁ πύρινος λόγος του κατακεραύνωνε τοὺς θρησκόληπτους Φαρισαίους; Τί κι’ ἄν δὲν φοβόταν νὰ πεῖ τὴ γνώμη του σὲ εὐέξαπτους στρατιῶτες; Τί κι’ ἄν τὸν περιτριγύριζαν μαθητές, ποὺ τὸν ἀναγνώριζαν πρότυπο γιὰ τὴ ζωή τους; Ὁ Ἰωάννης ἀναγνὠριζε τὴν σμικρότητά του μπροστὰ στὸ μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ – ὅπως καὶ τότε, ποὺ νήπιο μέσα στὴ μήτρα τῆς μητέρας του, Ἐλισάβετ, «ἐσκίρτησεν ἐν ἀγαλλιάσει, καὶ σαρκὸς ὀφθαλμοῖς μὴ βλέπων, τὸν Δεσπότην ἐγνώριζε τῷ Πνεύματι».

Ἡ «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ» τοῦ Ἰωάννη μπορεῖ νὰ σίγησε τελικά, ἔρμαιο τῆς φονικῆς μανίας τῆς Ἡρωδιάδος, ὅταν πλέον ὁ προφήτης ἔκανε τὸ ἔργο ποὺ τοῦ ἀνατέθηκε, ὅμως ἡ φωνὴ τοῦ Θεανθρώπου ποὺ τὴν ἀντικατέστησε ἀκούεται ἐδῶ καὶ δύο χιλιετίες «εἰς πάντα τὰ ἔθνη». Αὐτὸς ποὺ ἀνέμενε καὶ ὁ Πρόδρομος ἦλθε, καὶ ὁ λόγος Του γίνεται ἔκτοτε βάλσαμο στὶς ψυχὲς ὅσων ἀνταποκρίνονται καὶ τὸν ἑφαρμόζουν στὴ ζωή τους, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς ἀσυγκίνητους, γιὰ τοὺς ὁποίους παραμένει «φωνὴ βοῶντος», ποὺ πέφτει εἰς ὤτα μὴ ἀκουόντων, καὶ τελικὰ γίνεται εὐκαιρία ποὺ χάνεται ἀνεκμετάλλευτη. Σὲ λίγο θὰ φτάσει ὁ Ἐνανθρωπισθὴς Κύριος γιὰ νὰ βαπτιστεῖ ἀπὸ ἀνθρώπινο χέρι, καὶ ἐμεῖς ποὺ Τὸν ἀκολουθήσαμε ἄς Τὸν ἀφήσουμε καὶ νὰ κατοικήσει μέσα στὶς καρδιές μας, καὶ ἄς μετατρέψουμε τὸ «ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ» βάπτισμά μας σὲ ὄχημα ποὺ θὰ μᾶς μεταφέρει στὴν «γῆν ῥέουσαν γάλα καὶ μέλι» – στὴν πραγματικὴ μετάνοια, καὶ ὁλοκληρωτικὴ ὑποταγὴ στὸ θεῖον θέλημα. Μόνο ἔτσι οἱ ἑορτασμοὶ τῶν ἁγίων ἡμερῶν θὰ ἔχουν νόημα, καὶ θὰ μᾶς δώσουν τὴν εὐκαιρία νὰ ἀναγνωρίσουμε κι’ ἐμεῖς τὸν ‘’ἀμνὸν τοῦ Θεοῦ’’, τὸν μόνον ποὺ παρέχει τὶς ἀπαντήσεις στὰ προβλήματά μας. Γιατὶ «ὥρα ἡμᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι· νῦν γὰρ ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν.»

Πρωτ. Στέφανος Χρυσάνθου